تب
معمولا نشانهای از این است که بدن با عفونت ویروسی یا میکروبی مبارزه
میکند. گاهی گرم کردن بیش از حد کودک نیز موجب بروز تب میشود. در دو سه
روز اول زندگی در اکثر مادران اولزا شیر مادر بخوبی جریان پیدا نکرده و
ترشح شیر کم است و در این حالت ممکن است نوزاد به علت عدم دریافت شیر کافی و
کاهش آب بدن دچار تب ناشی از کم آبی شود که در این حالت کاهش دمای محیط و
شیر دادن مکرر باعث کاهش تب نوزاد میشود. بطور کلی در نوزاد تبدار توصیه
میشود که از هر گونه خود درمانی و استفاده از تببر خودداری شود و نوزاد
هر چه سریعتر توسط پزشک معاینه شود. فقط در صورت شک به گرمای محیط و کم
آبی است که میتوان یک ساعت پس از انجام اقدامات گفته شده مجددا تب را
کنترل کرد. اگر نوزاد شیر را با ولع بخورد و دمای بدن کاهش یافته باشد تب
او علت عفونی ندارد ولی در غیر این صورت باید به پزشک مراجعه شود.
در
نوزادان ملاج قدامی باز است که تا سن 18-9 ماهگی باز باقی مي ماند. در سر
نوزادان و در مجاورت ملاج قدامی شبکه عروقی وجود دارد که به علت مجاورت با
پوست سر میتواند باعث انتقال حرارت مرکزی به سطح گردد. در نتیجه سرنوزاد
گرمتر از سایر نواحی حس میشود. در صورتی که پیشانی نوزاد که یک قسمت
استخوانی است گرم باشد، بیشتر با تبدار بودن نوزاد ارتباط دارد. در هر حال
چون آستانه افراد مختلف از نظر درک گرما متفاوت است در هر موردی که به
تبدار بودن نوزاد شک دارید بهتر است دمای بدن با دماسنج کنترل شود و در
صورت تایید وجود تب به پزشک متخصص مراجعه شود.
درجه
حرارت طبیعی بدن بین 36 و 37 درجه سانتیگراد است. حرارت 38 درجه سانتیگراد
یا بالاتر مشخص کننده تب است. شما باید به سایر علایمی که می تواند به
تشخیص پزشک کمک کند نیز توجه نمایید.
برای
تعیین دمای بدن نوزاد راههای مختلفی وجود دارد. سادهترین راه استفاده از
نوارهایی است که روی پیـشانی نوزاد چسـبانده میشود و براساس تغییر رنگی
که روي نوار ایـجاد میشود، دمای بدن نوزاد تـعیین میشود.
بکارگیری این نوارها خیلی راحت ولی دقت تشخیصی این روش کم است. در صورت
کهنه بودن نوارها و یا نحوه نگهداری نامناسب نوارها و تغییرات فیزیکی یا
شیمیایی قابلیت اعتماد این روش خیلی کم خواهد شد.
روش
دیگراستفاده از تب سنج جیوهای است که دماسنجهای شیشهای هستند ودارای یک
مخزن جیوه ای میباشند. با گرم شدن مخزن جیوهای، جیوه داخل ستون شیشهای بالا
رفته دمای بدن را نشان خواهد داد. قبل از کاربرد این تب سنجها حتماً باید
تب سنج تکان داده شود تا جیوه وارد مخزن جیوهای شود. این تب سنج را
میتوان در زیر بغل، زیر زبان و یا مقعد نوزاد مورد استفاده قرار داد. برای
استفاده سرپایی و در منزل فقط استفاده از روش زیربغل توصیه میشود که قسمت
مخزن تبسنج در چین زیربغل نوزاد قرار داده میشود و بعد از حدود 5 دقیقه
تب نوزاد را میتوان از روی عـددی که جیوه در مقـابل آن قرار گرفته است قرائت کرد. این روش
کمخطرتر از سایر روشها است. استفاده از روش زیر زبانی به علت خطر شکسته
شدن تب سنج و روش مقعدی به علت احتمال آسیب مخاط آن قسمت در منزل توصیه
نمیشود.
در
صورت تبدار بودن فرزندتان سعی کنید نگران نشوید. چرا که تب بخشی از واکنش
طبیعی بدن نسبت به عفونت است. با این حال پائین آوردن دمای بدن باعث
میشود که حال فرزندتان بهتر شود. ضمنا پائین آوردن تب در کودکان 6 ماهه تا
5 ساله باعث کاهش احتمال بروز تشنج در زمینه تب میشود.
اقدامات زیر نکات سادهای هستند که شما میتوانید برای پائین آوردن تب و کنترل دمای بدن فرزندتان آنها را بکار ببرید:
· دمای بدن کودک را با تب سنج اندازه گیری کنید. از ترمومترهای(تب سنج) دیجیتالی و یا ترمومترهای جیوهای استفاده کنید.
· مقدار مناسبی شربت استامینوفن به او بدهید. در صورت وجود استفراغ ازشیاف استامینوفن استفاده کنید. گاهی در کودکان بالای 6 ماه میتوان از شربت ایبوپروفن بجای استامینوفن استفاده کرد.
· لباسهای اضافی کودک را تا حد لباس زیر و یا پوشک درآورید.
· در صورتی که با توجه به حال عمومی، کودک در بستر خوابیده است، هر نوع ملافه و یا پتو را از روی کودک بردارید.
· اطمینان حاصل کنید که هوای اتاق خنک و دارای تهویه است(در حدود 15 درجه سانتیگراد)
· با
آب ولرم پوست بدن و سر کودک را پاشویه کنید. بجای این کار میتوانید کودک
را با آب ولرم حمام بدهید و بجای خشک کردن بدن با حوله، بگذارید تا آب از
روی پوست بدن کودک بخار شود که این کار به خنک کردن بدن وی کمک میکند. از
آب سرد برای پاشویه استفاده نکنید زیرا موجب افزایش درجه حرارت میشود.
· مطمئن
شوید که کودک مقادیر زیادی مایعات مینوشد. بطور منظم مقادیر کمی مایعات
به او برسانید در غیر این صورت کودک به سهولت دچار استفراغ میشود.
جدول
زیر با توجه به علایم همراه با تب، شما را برای اقدام مناسب راهنمایی
میکند ولی بطور کلی علایم زیر نشانههای خطر بوده و در صورت مشاهده یک یا
چند علامت زیر باید فورا کودک را به پزشک برسانید:
· تنفس تند یا صدادار یا مشکل
· خواب آلودگی غیرطبیعی
· تحریک پذیری که بطور معمول در فرزند شما دیده نمیشود.
· امتناع از خوردن
· استفراغی که 6 ساعت یا بیشتر طول بکشد.
· تب بالای 39 درجه